Het verhaal van de Vrouw Vennepolder

Het verhaal van de Vrouw Vennepolder

Spel der seizoenen

Dartelende kalveren, bokkende lammetjes, laag over het land scherende kievieten. De lente hangt in de lucht. Loom liggend vee in de wei, traag voorbijdrijvende schapenwolkjes boven het Leidse. Een warme zomerdag. Striemende regen, windvlagen, platslaande rietstengels langs de sloot. Voortjagende wolken. Grijsgroen landschap. Herfstdecor van grote Nederlandse landschapschilders. Groepjes schaatsers op de poldersloten tussen besneeuwde weilanden. Een winterlandschap dat de echte bikkels naar warme chocolademelk en een dampende kom soep doet verlangen.

Moerasgebied

Dat was in de middeleeuwen wel anders. Er was geen polder. Rust en ruimte voldoende. Comfort? Dat niet. In de zompige moerassen konden slechts enkelingen overleven. Adel en kerk waren eigenaar van die zompigheid. Oorlog voeren en het christendom verspreiden, toen favoriete bezigheden van kerk en adel, kostten geld dat ergens vandaan moest komen: Grootgrondbezit was in die dagen een lucratieve bron van inkomsten. Kerk en adel bundelden de krachten om land aan water te onttrekken en zo hun inkomsten en macht veilig te stellen. De nonnen van de Vrouwenabdij in Rijnsburg werden, net als andere kloostercongregaties, zendeling en projectontwikkelaar tegelijk. Als zendeling bekeerden zij het ongelovige volk tot de Heer. Als projectontwikkelaar zetten zij hen aan de noeste arbeid. Zo nodig gedwongen en met hulp van de adellijke machthebbers.

Geordend

Sloten voerden het water af naar lagergelegen gebieden. Er ontstonden kavels: stroken droog land gescheiden door sloten. De ruimte werd geordend. Opgeworpen dijken beschermden nieuw gewonnen land tegen water van buitenaf. Molens verschenen in het landschap en molenaars bemaalden de polder om de grondwaterstand te beheersen. De polder was geboren. In de loop der tijd ontwikkelde de economie zich in de Vrouw Vennepolder, genoemd naar de Vrouwenabdij te Rijnsburg. Vee begraasde de polders, boerderijen verrezen in het landschap, en op de veengronden werd turf gewonnen om de boerderijen te verwarmen. Comfort deed zijn intrede in het unieke veenweidegebied van het dynamisch Zuid-Hollands landschap in de Randstad.